Faktoring a sprzedaż wierzytelności – podobieństwa, różnice. Co lepiej sprawdzi się w Twojej firmie?
Jak działa mechanizm faktoringu?
Faktoring to usługa pozwalająca na finansowanie faktur będących jeszcze w terminie płatności. Dzięki niej przedsiębiorca nie musi czekać na płatność od kontrahenta – otrzymuje środki niemal natychmiast po wystawieniu faktury. To z kolei może ułatwiać utrzymanie płynności finansowej firmy i zapewniać większą stabilność prowadzenia działalności.
Jak w praktyce działa faktoring pełny/właściwy? Na czym polega?
- Firma realizuje usługę lub sprzedaje towar i wystawia fakturę z odroczonym terminem płatności (np. 7,14, 30, 60 lub 90 dni).
- Zamiast czekać na płatność od klienta, firma (od teraz nazywana faktorantem) przekazuje dokument faktorowi, czyli firmie świadczącej usługi faktoringowe.
- Faktor wypłaca przedsiębiorcy umówiony procent wynagrodzenia.
- Klient firmy (dłużnik) jest informowany, że jego zobowiązanie finansowe z tytułu faktury przechodzi na faktora i to wobec niego powinien dokonać płatności.
- Jeśli dłużnik nie spłaci zobowiązania w terminie wynikającym z faktury VAT, to faktor zobowiązany jest do podejmowania czynności windykacyjnych względem dłużnika i egzekwowania od niego należności.
/faktury-sprzedaz-cesja-faktoring-rozliczenia-biznesowe.jpg.aspx?stamp=0)
Co to jest sprzedaż wierzytelności?
Sprzedaż wierzytelności to przeniesienie praw do określonych zobowiązań finansowych na osobę trzecią – nabywcę wierzytelności (cesjonariusza) – poprzez umowę cesji wierzytelności. W wyniku tej transakcji przedsiębiorca (cedent) zbywa swoje prawa majątkowe związane z wierzytelnością (np. dług wynikający z faktury) na stałe i otrzymuje za to określoną zapłatę. Po sprzedaży nabywca przejmuje prawo do odzyskania należności od dłużnika.
Sprzedaż wierzytelności jest uregulowana w polskim prawie cywilnym, zwłaszcza w Kodeksie cywilnym (art. 509 i następne). Może dotyczyć zarówno wierzytelności przeterminowanych (ale nie przedawnionych), jak i tych, których termin zapłaty jeszcze nie minął.
Jakie są różnice między faktoringiem a sprzedażą wierzytelności?
Różnice między faktoringiem a sprzedażą wierzytelności sprowadzają się do kilku aspektów. Ich znajomość jest niezbędna do zrozumienia, które rozwiązanie lepiej sprawdzi się w danej firmie.
- Rodzaj i stan wierzytelności – faktoring dotyczy przede wszystkim wierzytelności nieprzeterminowanych, z kolei sprzedaż wierzytelności – przeterminowanych lub trudnych do wyegzekwowania, przykładowo tych, które firma chce szybko „spieniężyć” i pozbyć się z portfela długów.
- Charakter usługi – faktoring to najczęściej, choć nie zawsze, usługa powtarzalna, często oparta na umowie długoterminowej, która obsługuje na bieżąco pulę faktur i zapewnia ciągłe finansowanie obrotowe. Sprzedaż wierzytelności może dotyczyć pojedynczej faktury VAT lub pakietów wierzytelności.
- Ryzyko niewypłacalności dłużnika – w faktoringu ryzyko niewypłacalności może (ale nie musi – to zależy od modelu) przejść na faktora, który bierze na siebie odpowiedzialność za niewypłacalność odbiorcy faktury, dzieje się tak przy faktoringu właściwym, w przypadku faktoringu niewłaściwego, faktor może dokonać cesji zwrotnej jeśli wierzytelność nie zostanie wyegzekwowana. Natomiast w przypadku sprzedaży wierzytelności ryzyko niewypłacalności zostaje przeniesione na nabywcę wierzytelności.
- Formalności i regulacje prawne – umowa faktoringu jest umową nienazwaną, to znaczy nie jest uregulowana w polskich przepisach, jednak nie oznacza to, że nie wiążą jej regulacje prawne. Cesja wierzytelności natomiast jest wprost uregulowana w przepisach Kodeksu Cywilnego. Każda z tych usług polega jednak na zawartej umowie.
Faktoring – zalety i ryzyka
- Faktoring pozwala na szybkie uwalnianie środków z faktur i poprawę płynności finansowej bez dodatkowego zadłużenia się lub obciążania bieżących rachunków.
- Firmy faktoringowe często dodatkowo oferują profesjonalną obsługę wierzytelności i windykacji.
- Faktoring może pozwolić na skoncentrowanie się na rozwoju zamiast na odzyskiwaniu płatności.
- Sprzedaż wierzytelności pozwala na szybszą poprawę płynności finansowej.
- Cesja, zasadniczo, wiąże się z przeniesieniem ryzyka i wszelkich formalności związanych z dochodzeniem należności na nabywcę wierzytelności.
- Przy sprzedaży wierzytelności uzyskiwana kwota może być niższa niż w przypadku faktoringu, ponieważ dotyczy także wierzytelności po terminie płatności. Wycena faktury może być dokonywana w oparciu o ryzyko – im szansa na odzyskanie długu jest niższa, tym niższa wycena dokumentu.
- Dokonanie cesji może mieć negatywny wpływ na relacje z klientami, przykładowo kiedy nabywca podejmuje działania windykacyjne względem dłużnika.
Kiedy faktoring, a kiedy sprzedaż wierzytelności?
Zastanawiasz się, co lepsze – faktoring czy sprzedaż wierzytelności? Każde z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety, dlatego też, aby móc odpowiedzieć na to pytanie, w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się sytuacji swojej firmy.
/finansowanie-faktury-faktoring-sprzedaz-faktury.jpg.aspx?stamp=0)
Kiedy faktoring? Usługi tego typu sprawdzają się przede wszystkim, gdy:
- firma regularnie wystawia faktury z odroczonym terminem płatności i chce szybciej odzyskać środki.
- potrzebne jest narzędzie do ciągłego finansowania bieżącej działalności (np. zakupy surowców, wypłaty).
- przedsiębiorcy zależy na profesjonalnym monitoringu należności i wsparciu windykacyjnym bez pogorszenia relacji z klientami.
- firma potrzebuje elastycznego i szybkiego finansowania faktur bez zwiększania zadłużenia bilansowego.
- chodzi o jednorazową poprawę płynności firmy, szczególnie w kontekście przeterminowanych, trudnych do odzyskania zobowiązań.
- firma zmaga się z nieściągalnymi wierzytelnościami, które obniżają rentowność, i chce się ich pozbyć bez angażowania w proces windykacji.
- przedsiębiorca woli zrezygnować z możliwości odzyskania pełnej wartości zobowiązania, by otrzymać szybką gotówkę do wykorzystania na bieżące potrzeby lub inwestycje. Wykup faktur odbywa się bowiem zazwyczaj poniżej ich wartości nominalnej.
Wybór między faktoringiem a sprzedażą wierzytelności zależy od specyfiki Twojej firmy, rodzaju wierzytelności oraz podejścia do zarządzania ryzykiem finansowym. Faktoring może być korzystny, gdy zależy Ci na bieżącej płynności i wsparciu w zarządzaniu należnościami, a jednocześnie chcesz zachować relacje z klientami. Sprzedaż wierzytelności może pozwolić natomiast na szybkie pozbycie się wierzytelności, które mogą być także trudne do ściągnięcia. Znając różnice, korzyści i ryzyka obu rozwiązań, możesz bardziej świadomie wybrać metodę najlepiej dopasowaną do potrzeb i możliwości Twojego biznesu.